klasa 4

Rozdział I: Z historią na Ty

Uczeń:

 

– charakteryzuje nauki badające przeszłość;

 

– odróżnia historię rozumianą jako przeszłość od historii rozumianej jako nauka o dziejach;

 

– porównuje sposób zdobywania wiedzy przez historyka i archeologa;

– podaje przykłady różnego rodzaju źródeł historycznych;

– podaje przykłady różnego rodzaju pamiątek historycznych i wyjaśnia, dlaczego są one ważne;

– wskazuje tradycje rodzinne i opowiada o nich;

– sporządza drzewo genealogiczne najbliższych członków rodziny;

– wyjaśnia, czym jest patriotyzm i w jaki sposób należy go wyrażać;

– wskazuje lokalne zabytki i inne miejsca związane z dziejami regionu, np. pomniki;

– wyjaśnia, czym jest naród;

– opisuje polskie symbole;

– wymienia najważniejsze święta państwowe i narodowe;

– dostrzega związki przeszłości z współczesnością;

– chronologicznie układa epoki historyczne oraz wskazuje ich daty graniczne;

– umiejscawia epoki, wieki, wydarzenia na osi czasu;

– porządkuje chronologicznie różne daty;

– przypisuje określone wydarzenie historyczne do ery, epoki, wieku;

– oblicza upływ czasu między różnymi wydarzeniami, w tym na przełomie obu er;

– odczytuje informacje z osi czasu;

– zamienia cyfry arabskie na rzymskie;

– rozróżnia mapę od planu;

– charakteryzuje różnego rodzaju symbole kartograficzne i odczytuje informacje z mapy;

– wyjaśnia, dlaczego mapy są ważne w pracy historyków.

 

 

 

Rozdział II: Od Piastów do Jagiellonów

Uczeń:

– przedstawia legendy o początkach państwa polskiego;

– wyjaśnia znaczenie chrztu Polski;

– przedstawia najważniejsze dokonania Mieszka I;

– przedstawia najważniejsze dokonania Bolesława Chrobrego;

– przedstawia, kim był św. Wojciech i jaki był cel jego misji;

– opisuje przebieg i wyjaśnia znaczenie zjazdu gnieźnieńskiego;

– pokazuje na mapie ziemie przyłączone do państwa polskiego;

– wyjaśnia, dlaczego potomni nazwali Kazimierza Wielkim;

– wyjaśnia powiedzenie, że Kazimierz zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną;

– wymienia najważniejsze reformy wprowadzone przez króla;

– wyjaśnia znaczenie utworzenia Akademii Krakowskiej;

– opisuje bitwę pod Grunwaldem;

– wyjaśnia, dlaczego Zawisza Czarny stał się wzorem do naśladowania dla polskich rycerzy;

– przedstawia obyczajowość rycerską;

– charakteryzuje uzbrojenie rycerza;

– przedstawia dokonania Mikołaja Kopernika.

 

 

 

Rozdział III: Wojny i upadek Rzeczypospolitej

Uczeń:

– wyjaśnia, w jaki sposób wybierano króla po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów;

– charakteryzuje „złotą wolność szlachecką”;

– wyjaśnia, dlaczego Jan Zamoyski został uznany za męża stanu;

– wyjaśnia, dlaczego Jan Zamoyski przywiązywał dużą wagę do edukacji;

– dokonuje oceny dokonań przeora Augustyna Kordeckiego, Stefana Czarnieckiego i Jana III Sobieskiego;

– wskazuje największe polskie sukcesy militarne w 2. poł. XVII w.;

– charakteryzuje postać i dokonania Tadeusza Kościuszki;

– wyjaśnia znaczenie Konstytucji 3 maja;

– wyjaśnia, dlaczego Polacy zdecydowali się walczyć u boku Napoleona;

– zna dokonania Jana Henryka Dąbrowskiego;

– charakteryzuje Legiony Polskie we Włoszech;

– zna tekst Mazurka Dąbrowskiego i jego autora;

– przedstawia dokonania Marii Skłodowskiej-Curie.

 

 

 

Rozdział IV: Ku współczesnej Polsce

Uczeń:

– wyjaśnia, dlaczego podczas I wojny światowej pojawiła się szansa na odzyskanie niepodległości przez Polskę;

– wykazuje wkład Polaków w odzyskanie niepodległości i rolę Legionów Polskich;

– wykazuje rolę Józefa Piłsudskiego w utworzeniu II Rzeczypospolitej;

– uzasadnia znaczenie bitwy pod Warszawą;

– charakteryzuje trudności, z jakimi zmierzyli się Polacy, budując II Rzeczpospolitą;

– przedstawia wkład Eugeniusza Kwiatkowskiego w rozwój gospodarczy II Rzeczypospolitej;

– wyjaśnia, dlaczego Gdynia stała się polskim „oknem na świat”;

– charakteryzuje sytuację społeczeństwa polskiego pod okupacją niemiecką;

– wyjaśnia, jakie zadania realizowało Polskie Państwo Podziemne;

– na przykładzie akcji pod Arsenałem wyjaśnia, na czym polegała działalność Szarych Szeregów;

– przedstawia zasługi Zośki, Alka i Rudego;

– podaje przykłady różnych sposobów walki z okupantami;

– opisuje politykę Niemiec wobec ludności żydowskiej;

– charakteryzuje politykę komunistów wobec polskiego podziemia niepodległościowego;

– ocenia postawę Witolda Pileckiego, Danuty Siedzikówny;

– przedstawia rolę Kościoła katolickiego w czasach komunizmu;

– wyjaśnia znaczenie Jana Pawła II w walce społeczeństwa polskiego o wolność;

– opisuje tło powstania związku zawodowego „Solidarność” oraz przedstawia główne żądania strajkujących;

– wymienia czołowych przywódców opozycyjnego ruchu robotniczego;

– opisuje skutki wprowadzenia stanu wojennego;

– przedstawia okoliczności, w jakich Polska odzyskała suwerenność.